rechten en plichten

Maatregelen rond opleidingen in de Arbeidsdeal

Context

Op 3 oktober 2022 werd de wet rond de zogenaamde Arbeidsdeal gepubliceerd. De laatste jaren is er een verschuiving in de manier waarop mensen werken. De doelstelling van de Arbeidsdeal is om in te spelen op de nieuwe manieren van werken, en tegelijk meer flexibiliteit toe te staan, om zo bij te dragen aan een betere balans tussen werk en privéleven. Verder wil de regering met deze maatregelen meer mensen aan het werk krijgen.

Een overzicht van alle maatregelen vind je hier. Over een aantal thema’s vind je bij oKo meer info, modeldocumenten, ..

Vanuit het Sociaal Fonds Podiumkunsten zoomen wij in op 2 specifieke aspecten: het recht op deconnectie en de maatregelen rond opleidingen.

Waarom?

Levenslang leren neemt steeds meer aan belang toe om als werknemer te kunnen bijblijven in de job die je uitoefent en/of om je kansen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt te versterken. De regering wil daarom een opleidingscultuur stimuleren in ons land. Meer investeren in opleidingen voor medewerkers is daarbij de boodschap. 

De sociale partners kunnen een sectorale CAO afsluiten rond opleiding; dit ligt momenteel echter niet op tafel binnen PC304.

1. Het opleidingsplan

Organisaties met meer dan 20 medewerkers moeten jaarlijks een opleidingsplan opstellen. Het bepalen van de grens van 20 werknemers gebeurt op basis van een referentieperiode, bij twijfel vraag je dit best na bij je sociaal secretariaat.

Het ontwerp van het opleidingsplan moet besproken worden met de Ondernemingsraad, de vakbondafvaardiging, of indien die er niet zijn met al je werknemers tegen 15 maart. Op 31 maart moet het plan vastgelegd zijn. Het plan moet ook ondertekend worden door de werknemers of hun afvaardiging.

Er is geen voorgeschreven model of vorm voor het opleidingsplan. Het moet volgende info bevatten:

• de gegevens van je organisatie
• de missie van de organisatie
• de visie op leren
• opleidingsdoelen en initiatieven
• doelgroepen: alle werknemers, met bijzondere aandacht voor:
  • werknemers die behoren tot de risicogroepen en 50+ zijn
  • werknemers van buitenlandse afkomst
  • werknemers met een beperking
  • werknemers in knelpuntberoepen
  • de genderdimensie
• ondertekening

Zowel formeel als informeel leren komt in aanmerking, denk bijvoorbeeld ook aan opleiding-on-the-job, infomomenten, digitaal leren, .. In de wetgeving wordt hiervoor verwezen naar de definities van de Nationale Bank.

Opgelet! Opleidingen gevolgd in het kader van het Vlaams Opleidingsverlof tellen niet mee binnen de Arbeidsdeal.

Check zeker ook ons opleidingsaanbod, en maak gebruik van het sectoraal opleidingskrediet binnen PC 304.

In 2023 lanceerden wij bovendien een digitaal leerplatform voor de sector, waarbij we in eerste instantie een aantal opleidingen van onze partner GoodHabitz aanbieden, en op termijn ook specifieke eigen content uitwerken. Elke GoodHabitz online training kan tellen als 2u formele opleidingsuren.

Voor technici die het veiligheidspaspoort willen halen kan je het opleidingsgedeelte (8 uur) eveneens registreren als opleidingsuren.

Hier vind je een voorbeeld van een opleidingsplan, dat je kan aanpassen aan jouw situatie. Wij hebben bijvoorbeeld de categorieën die wij hanteren voor ons aanbod overgenomen, maar dit is uiteraard geen must.

Het plan moet bewaard worden in je organisatie en in te kijken zijn.

Binnen de maand na de inwerkingtreding van het opleidingsplan moet je als werkgever ook een copy indienen via transfer.werk.belgie.be

Werkgevers die nog niet de nodige stappen hebben ondernomen, krijgen vanaf 2 september 2024, 6 maanden de tijd om hun opleidingsplannen in te dienen (dus tot februari 2025). Deze verplichting heeft betrekking op opleidingsplannen voor de jaren 2023 en 2024 en op plannen die in de toekomst zullen worden opgesteld.

Er is momenteel nog geen sanctie voorzien indien er geen opleidingsplan is.

---
Bronnen:
1. Opleidingsplannen (FOD WASO)
2. Neerlegging van de opleidingsplannen: termijn van 6 maanden (FOD WASO)

2. Individueel opleidingsrecht

Voorheen bestond dit uit een gemiddeld aantal dagen per organisatie per voltijds equivalent, nu is er een individueel recht dat geldt per werknemer.

Voor organisaties met minstens 20 werknemers wordt dit 5 dagen per jaar vanaf 2024 (voor 2023 ging het om 4 dagen per jaar).

Tussen 10 en 20 werknemers bedraagt het individueel opleidingsrecht 1 dag per jaar. Hier moet de werkgever elk jaar voor 30 september het aantal opleidingsdagen vaststellen waarop de werknemer recht heeft.

Voor werknemers die deeltijds/tijdelijk werken wordt dit recht pro rato bepaald.

De opleidingsdagen kunnen overgedragen worden naar een volgend jaar. Bedoeling is dat de werknemer over een periode van vijf jaar het totaal aantal dagen kan volgen, daarna wordt de teller terug op nul gezet.

Bij ontslag heeft de werknemer het recht om de gecumuleerde opleidingsdagen op te nemen voor het einde van de arbeidsovereenkomst, werkgever en werknemer beslissen samen hoe dit ingevuld wordt. Bij ontslag om dringende reden, of als de werknemer zelf ontslag neemt vervalt dit recht. Opleidingsrechten zijn niet overdraagbaar tussen werkgevers.

Recht of plicht? Er is sprake van een recht, niet van een plicht. De werkgever moet echter wel de mogelijkheid bieden aan zijn werknemers, en hen op de hoogte brengen van dit recht en hun resterend saldo aan opleidingsdagen.

In eerste instantie konden de opleidingsinspanningen bijgehouden worden via een individuele opleidingsrekening in het personeelsdossier. Sinds 1 april 2024 is deze optie vervangen door de ‘Federal Learning Account’ (FLA).

---
Bron:
1. Individueel opleidingsrecht (FOD WASO)

Registreren en raadplegen van opleidingen: FLA en ILA

Alle info over de Federal Learning Account (FLA) vind je op deze website.

ILA staat voor Individual Learning Account. Dit is de toegang tot de FLA voor werknemers, via de website Careerpro.be. Hier kan je verzamelde info over de volledige loopbaan, het opleidingsrecht, en de geregistreerde of voorziene opleidingen bekijken.

Voor alle organisaties

Tegen 30 november moet elke organisatie (ongeacht de grootte!) hierin de door haar medewerkers gevolgde opleidingen vanaf begin 2024 registreren. Vanaf 2025 moet de registratie om de 3 maand gebeuren.

We hebben alvast een excel voorbereid waarin je als organisatie de gegevens kan verzamelen. Dit hoeft uiteraard niet, maar kan handig zijn om de gegevens te centraliseren.

Organisaties die maar een beperkt aantal opleidingen moeten registreren kunnen dat best manueel doen (optie 1 in het FLA-platform).

Voor grote organisaties onderzoeken we samen met oKo of we een tool kunnen ontwikkelen om vanuit het excelbestand rechtstreeks de gegevens in één beweging in FLA te injecteren (optie 2). Informeer zeker ook bij je sociaal secretariaat hoe zij jou kunnen ondersteunen. Hou er wel rekening mee dat dit een betalende service is. Wil je het excelbestand ontvangen? Vragen? Mail naar christa@podiumkunsten.be.

Voor organisaties vanaf 10 werknemers

Organisaties die ook de opleidingsrechten zoals die in de arbeidsdeal zijn opgenomen moeten toekennen (min 1 dag per jaar vanaf 10 werknemers, min 5 dagen vanaf 20 werknemers) moeten in de FLA ook die opleidingsrechten registreren.

Vanaf 1 januari 2025 krijg je in de FLA automatisch een voorstel van opleidingsrechten voor je organisatie, dat je kan accepteren of wijzigen. Eind november 2024 worden uitzonderlijk de rechten aangevuld voor de werkgevers die dat op dat ogenblik nog niet hebben gedaan.

FLA kan momenteel nog niet gebruikt worden om de sociale balans van een organisatie op te stellen. Er wordt wel onderzocht of die link in een update van de applicatie kan worden meegenomen.

ALS WERKNEMER kan je deze Federal Learning Account raadplegen via www.mycareer.be. Bespreek dit recht met je leidinggevende. Voor klachten kan je terecht bij je vakbondsafgevaardigde als die er is, of kan je je informeren via Contactcenter Inspectie.